Afganistan'da Kadınlar ve Kız Çocukları Krizin En Ağır Yükünü Taşıyor
Afganistan'da Kadınlar ve Kız Çocukları Krizin En Ağır Yükünü Taşıyor
Afganistan'da Taliban'ın yeniden iktidara gelmesinin üzerinden neredeyse dört yıl geçti ve bu süreçte 14 milyondan fazla kadının insan hakları giderek zayıfladı. Artan cinsiyet eşitsizliği, çatışmalar, yerinden edilme, iklim değişikliği, gıda güvensizliği ve ekonomik istikrarsızlıkla işaretlenen mevcut insani krizi daha da kötüleştirdi. 2025 yılında, yaygın insani yardım kesintileri krizi daha da zorlayacak gibi görünüyor.
Afganistan'da İnsani Durumun Ciddiyeti
Afganistan'daki mevcut insani durum oldukça vahim. Birleşmiş Milletler Afganistan Yardım Misyonu ( UNAMA* ) verilerine göre, nüfusun yaklaşık yüzde 50'si, yani 23 milyon kişi, hayatta kalmak için insani yardıma bağımlı durumda. BM Sözcüsü Stéphane Dujarric, her ay yaklaşık 55 kişinin patlamamış mühimmat nedeniyle öldüğünü veya yaralandığını, bunların çoğunun çocuk olduğunu belirtiyor.
Kadınların ve Kız Çocuklarının Karşılaştığı Zorluklar
Taliban'ın kadın haklarını hedef alan çok sayıda fermanı nedeniyle, kadınlar ve kız çocukları bu uzun süreli krizden en çok etkilenen kesim oldu. Şu anda kadınların çoğu meslekten ve yüksek öğretimden men edilmiş durumda. Kadınlar, bir erkek akraba olmadan kamuya açık alanlara giremiyor. Kız çocukları ise sınırlı bir eğitim alabiliyor ve 6. sınıftan sonra okula gitmeleri yasak.
Ekonomik ve Sağlık Etkileri
Taliban'ın fermanlarının devam etmesi durumunda, Afganistan ekonomisinin bugünkü gayri safi yurtiçi hasılasının üçte ikisine denk gelen 9,6 milyar dolar kaybedebileceği tahmin ediliyor. BM Kadın Birimi ( UN Women* ) tahminlerine göre, Afgan kız çocuklarının yüzde 30'u hiç ilkokula gitmemiş durumda. Kadınların ve kız çocuklarının eğitim kurumlarından uzaklaştırılması, çocuk doğum oranlarında yüzde 45'lik bir artışa ve anne ölüm oranlarında yüzde 50'lik bir artışa neden oldu.
Gıda Krizi ve Yoksulluk
Afganistan'daki açlık krizi yaygın ve kadınları ve kız çocuklarını orantısız bir şekilde etkiliyor. 2025 yılında daha da kötüleşmesi beklenen kriz, kadınların çalışma ve eğitimine yönelik kısıtlamalar ve sık yaşanan iklim şokları nedeniyle gıda üretiminde kıtlığa ve yaygın yoksulluğa yol açtı. Dujarric, beş yaşın altındaki yaklaşık 3,5 milyon çocuk ve bir milyondan fazla hamile ve emziren kadının akut yetersiz beslenme riskiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor.
Yabancı Yardımların Kesilmesinin Etkileri
Taliban'ın hükümet yardımı sunmaması ve Afganistan'da kendi kendine yeten bir ekonomi kurmaması nedeniyle, ülke tarihsel olarak ayakta kalabilmek için yabancı yardımlara büyük ölçüde bağımlı durumda. Bu yardımlardaki kesintilerin, milyonlarca Afgan insanı için ekonomik yardımlara önemli bir darbe vuracağı öngörülüyor. BM Nüfus Fonu ( UNFPA* ) bölge direktörü Pio Smith, 2025-2028 yılları arasında yardım kesintileri nedeniyle 1.200 ek anne ölümü ve 109.000 ek istenmeyen gebelik yaşanacağını belirtti.